Vinaver, neodgonetnuta zagonetka
Stanislav Vinaver je bio srpski pisac, prevodilac, diplomata i novinar jevrejskog porijekla. Rođen je u 01. marta 1891. godine u Šapcu, a umro je 01. avgusta 1955. godine u Niškoj Banji.
Stanislav Vinaver je bio srpski pisac, prevodilac, diplomata i novinar jevrejskog porijekla. Rođen je u 01. marta 1891. godine u Šapcu, a umro je 01. avgusta 1955. godine u Niškoj Banji.
Učestvovao je u balkanskim i Prvom svjetskom ratu kao dobrovoljac. Sa vojskom je preko Albanije stigao na ostrvo Krf, gdje je radio kao službenik Državnog presbiroa. Informativno-diplomatske poslove obavljao je u Francuskoj, Velikoj Britaniji i Petrogradu. Nakon rata, najprije je bio zaposlen je u Ministarstvu prosvjete, a potom se posvetio novinarskoj karijeri.
Zajedno sa Rastkom Petrovićem, Milošem Crnjanskim, Markom Ristićem i mnogim drugim, pripadao je talasu modernističkih srpskih pisaca. Vinaver je bio utemeljivač ekspresionističkog pokreta. Napisao je „Manifest ekspresionističke škole“ kojim se zalagao za odstupanje od tradicionalnih umjetničkih izraza.
Skoro čitav Drugi svjetski rat proveo je u koncentracionom logoru u Njemačkoj. Posljednjih deset godina svog života posvetio se profesionalnoj književnoj karijeri. Prevodio je djela sa engleskog, francuskog, poljskog, češkog, ruskog i njemačkog jezika na srpski jezik. Lični život Stanislav Vinaver je rođen 1891. godine u uglednoj jevrejskoj porodici.
Njegov otac zvao se Josif, po zanimanju je bio ljekar. Otac mu je umro od malarije 1915. godine. Njegova majka zvala se Ruža i bila je pijanistkinja. Priređivala je koncerte, kako javne, tako i u kućnoj atmosferi, često uključujući poznate muzičare. Majka mu je zadavljena u njemačkoj gasnoj komori, 1942. godine. Kada je završio osnovnu školu u rodnom mjestu, Vinaver je 1901. godine upisao Višu gimnaziju.
U školi je postizao izuzetne rezultate, a u pojedinim nastavnim predmetima je iskazivao nadarenost. U gimnaziji je izabran u Odbor za podizanje spomenika Knez Ivi od Semberije. Gimnaziju je od 1908. godine pohađao u Beogradu. Studirao je matematiku i fiziku u Parizu, na Sorbonu. Slušao je predavanje tadašnjih istaknutih profesora: Žan-Anri Poenkare (profesor matematike), Vanda Landovska (profesorica muzike) i Anri Bergson (profesor filozofije). Vinaver je bio čest gost u kući svog profesora matematike, a tu je upoznao Rejmona, profesorovog mlađeg brata i tadašnjeg predsjednika francuske vlade i ministra inostranih poslova. Vinaver je koristio svaku priliku da uticajne Francuze upozna sa tadašnjim srpskim prilikama. U Parizu je upoznao i cijenjenog filozofa koji je na njega izvršio cjeloživotni uticaj.
Bio je to filozof Anri Bergson. Vinaver je toliko bio zadivljen njegovim učenjem da je sebe nazivao Bergsonovim šegrtom. U znak velikog poštovanja i zahvalnosti prema ovom velikom filozofu, posvetio mu je cijeli jedan rad „Problemi nove estetike, Bergsonovo učenje o ritmu“, 1924. godine.
