Teodorin prsten
Prsten je otkriven tokom Prvog svetskog rata, 1915. godine, u njenom grobu u severnoj kapeli Crkve Svetog Stefana manastira Banjska, zadužbine kralja Milutina...
Prsten je otkriven tokom Prvog svetskog rata, 1915. godine, u njenom grobu u severnoj kapeli Crkve Svetog Stefana manastira Banjska, zadužbine kralja Milutina. O pronalasku Teodorinog prstena govori legenda: grob je tokom noći opljačkao nepoznati pljačkaš, pred čijim očima se ornat srpske kraljice pretvorio u prah, ostavljajući vidljivim kostur. Lopov je sa kraljičinih ruku uzeo dva prstena i pobegao. Drugi prsten, sa antičkom gemom, čuva se u privatnoj kolekciji Ljube Nedeljkovića. Pripadao je srpskoj kraljici Teodori, ženi kralja Stefana Dečanskog i majci kralja i cara Dušana. Teodora je bila bugarska princeza, kćerka bugarskog cara Smilca. Na glavi prstena je urezan dvoglavi orao, a na vratu teče natpis na crnoj pozadini nijela: „Ko ga nosi pomogo mu Bog”. Karika prstena je ukrašena geometrijsko-floralnim prepletom i predstavom fantastičnih životinja, sa repovima završenim polupalmetama. Tako su programom predstava na prstenu obuhvaćene dve celine. Dvoglavim orlom naznačeno je plemenito poreklo vlasnika, dok čudovišne životinje i natpis u nijelu ističu profilaktičku, zaštitnu ulogu prstena. Jedno vreme Teodorin prsten se nalazio u vlasništvu kralja Aleksandra Karađorđevića, koji ga, navodno zbog sujeverja, ubrzo poklanja advokatu Bogdanu Barlovcu. Barlovac ga 1926. godine daruje beogradskom Narodnom muzeju. Teodorin prsten predstavlja remek-delo zlatarstva i primenjene umetnosti. Na njemu prisutna stilska mešavina vizantijskih i zapadnjačkih, gotičkih elemenata, smatra se odlikom srpske srednjovekovne, kao i srednjoevropske primenjene umetnosti. Spoj dragocenih materijala i vrhunske izrade svedoči o dostojanstvu i visokom društvenom statusu vlasnice.
