Smrt Popa Mila Jovovića
Zahvaljujući hitu Ramba Amadeusa, mlađi znaju pjesmu...
Zahvaljujući hitu Ramba Amadeusa, mlađi znaju pjesmu “Smrt popa Mila Jovovića”, čiji autor Božidar Božo Đuranović koji danas kaže da mu je bilo malo smešno kada je čuo kako zvuči u izvođenju popularnog Novljanina. Guslarska pesma nastala je pre više od pola veka snimljena je 1977. godine ali je pravu popularnost doživela zahvaljujući upravo Rambo Amadeusu koji je obradu ove pesme objavio na albumu M-91.
Ali ko je bio Milo Jovović koga Božo Đurović tako slikovito opisuje? Milo Petrov Jovović bio je sveštenik Srpske pravoslavne crkve, srpski junak i četovođa iz Crne Gore. Neprekidno je četovao od 1858. do 1877. godine. Prilikom opsade Nikšića 1877. oklevetao ga je Petar Vukotić kod knjaza Nikole, a knjaz je popu Milu oduzeo komandu vojevanja pri opsadi. Nakon toga sledi smrt popa Mila Jovovića.
Kao petnaestogodišnjak je došao u Cetinjski manastir da uči za sveštenika. Paroh Markovine i okolnih sela je postao po želji vladike Petra II Petrovića Njegoša. Četovao je od 1858. godine, najčešće po Hercegovini. Učestvovao je u svim većim borbama (sa Pekom Pavlovićem) u Hercegovačkom ustanku, 1875. godine: na kasabi Nevesinjskoj, na Poljicu, Plani i Gluvoj smokvi. Učestvovao je u borbama na Vučjem dolu, Dugi, Ostrogu i drugim ratnim poprištima, za vrijeme crnogorsko-osmanskog rata (1876-1878).
O njegovoj pogibiji hroničar je ostavio sledeći zapis:
Glasoviti po svemu pop Milo Jovović iz Markovine iskoči iz šanca, pa se flegmatično uputi turskim šancima. Plotuni iz pušaka osuli su na njega iz turskih šančeva. Kada je bio blizu ambara, koji leži pod samim gradom, sjeo je nasred polja pozivajući najčuvenije junake Nikšića da mu izađu na megdan. Najposlije plotunima bude oboren. Jedan Nikšićanin iskoči iz šanca, pritrča i posječe mu glavu naočigled obje vojske. Taj čudnovati prizor učinio je silnu senzaciju u vojsci na obje strane. Nastala su razna tumačenja u vojsci o toj junačkoj, ali očajnoj smrti.
Junačku smrt popa Mila Jovovića je opisao i vojvoda Simo Popović u svom spjevu Osvojenje Nikšića i to u dijelu “Smrt popa Mila”.
Smatra se da je njegovu glavu sa bedema skinula Gospava Staniše Macanović iz Ozrinića, koja je doprinijela osvajanju grada od Turaka 1877. godine. Kasnije je nagrađena od knjaza Nikole. Takođe, majka popa Mila Jovovića, Ćetna, u poeziji opisuje se kao srpska Spartanka.
