Baraka užasa na Starom gradu
Jedinice Nemačke vojske ušle su u Šabac 13. aprila 1941. godine...
Jedinice Nemačke vojske ušle su u Šabac 13. aprila 1941. godine i u njemu za kratko vreme uspostavile okupacionu vlast, osnovale nekoliko ustanova i obnovile stari policijsko upravni aparat: Sresko načelstvo, žandarmerijske stanice, sudove (opštinski i okružni) i opštinsku upravu. Za svega nekoliko dana rata šabački okrug našao se pod nacističkom okupacijom. Rasparčavanjem Kraljevine Jugoslavije Podrinje je ponovo postalo pogranična oblast Srbije, jer su krajevi preko Drine i Save ušli u sastav Nezavisne Države Hrvatske.
Prvi dana maja na ulicama i u kućama Šapčana pojavile su se prve grupe žandarma koji su zajedno sa načkim vojnicima započeli prva hapšenja, bivših zatvorenike iz Šabačkog zatvora, koji su na početku rata pušteni i zatvora, komunista i komunističkih simpatizere a potom i taoca. Trideset viđenijih građana zatvoreno je 4. maja. Tog dana formiran je i prvi logor u Šapcu.
Nemci su tih dana maja najviše hapsili taoce koji su čuvali u zatvoru kao njihovu ličnua zaštitu. Hapšenje talaca nastavljeno je celog leta 1941. godine i svi su prvo zatvarani u logoru Okružnog zatvora. Potom je sledilo osnivanje još dva logora; u barakama na Savi, 20. jula 1941. godine i Senjaku, 30. septembra 1941. i u kasarnama bivše kraljevske jugoslovenske vojske i na kraju grada.
Logor u barakama na Savi je treći logor u Šapcu, po svojoj strukturi razlikovao se od Senjačkog, i više je odgovarao koncentracionom logoru. I ovaj nacistički logor, koji je postojao sve vreme okupacije u Šapcu, osnovala je 20. jula 1941. godine nemačka vojska. Kroz logor je tokom njegovog postojanja prošlo oko 30.000 stanovnika Mačve. Zatvorenici su uglavnom držani u logoru kao taoci za streljanje iz odmazde. Logor je bio smešten u starim vojnim barakama bivše jugoslovenske vojske, na desnoj obali Save na prostoru oko „Starog grada” (tvrđave stare preko 500 godina iz doba Osmanlija). Infrastruktura logora koja se sastojala se od šest baraka, nasuprot kojih su se nalazile: upravna zgrada, zgrade za magacine, radionice i kuhinje, bila je razmeštena u trouglu koji se graničio sa severoistoka Savom, sa severostoka kasarnama u kojima su bile smeštene Nemačke jedinice, a sa juga rečicom Kamičak i drumom koji je vodio ka gradskoj klanici. Barake su bile dugačke 45 a široke 10 metara. Svaka je imala dva glavna ulaza (seeverozapadni i jugozapadni), i po dve velike sobe u koje se ulazilo iz manjeg predvorja, sa obe strane barake. U zajedničkim sobama povremeno je boravilo i do 70 zatočenika.
Logor je bio oivičen sa tri strane: istočno uzanim klinom između Kamička i Save, a sa treće kasarnama nemačke vojske. Spolja je bio opasan prvo sa jednim a potom sa dva reda bodljikave žice. U krugu logora bilo je nekoliko kula osmatračnica. Upravu logora činili su nemački vojnici, koji su zajedno sa folksodjčerima davali stražu, sve dok istu 1943. i 1944. nisu preuzeli pripadnici Ruskog zaštitnog korpusa (belogardejci obučeni u nemačke uniforme), a jedno kraće vreme i domaći kvislinzi. Početkom 1942. kada se pripremala likvidacija logora Senjak, oko logora na Savi postavljena su dva reda bodljikavih žica, i nekoliko osmatračnica, koje su izgradili Bosanci pre njihovog premeštanja iz logora na Senjaku u ovaj logor. Logor počeo je sa radom, kada su 20. jula 1941. pohapšeni Jevreji iz Šapca, koji su njemu ostali do kraja januara 1942. godine. Jedan deo Jevreja streljan je tokom oktobra 1941, a ostatak (žene i deca), prebačeni su u logor na Sajmištu januara 1942.
Posle Jevreja nacisti su u logor u prvoj polovini 1942. doterali nekoliko stotina uhapšenih Bosanaca, a onda su počeli da pristižu zatvorenici iz celog Podrinja, Valjeva, Užica i drugih mesta. Do aprila meseca većina zarobljenih partizana je streljana ili internirana, a manji broj je pušten kućama. Tako da je u maju 1942. logor ostao poluprazan.
U periodu od proleća 1942. do proleća 1943, u logoru na Savi najviše je bilo onih koji nisu ispunili obaveze u davanju žita i stoke okupatoru, kao i oni koji su pohapšeni za prinudni rad. Logor je ponovo počeo da se masovno puni u proleće 1943, dovođenjem pripadnicika i simpatizera narodnooslobodilačkog pokreta i četnika. Početkom 1944. okupator je izvršio nova masovna hapšenja saradnika NOP-a, kada je za nekoliko dana uhapšeno preko 200 Podrinjaca. Najveći deo ubrzo je interniran preko Banjice u Nemačku. Poslednji zatvorenici iz logora upućeni su na Banjicu 19. septembra 1944. godine, a ostali su pušteni kućama. Tog datuma logor je zvanično prestao da postoji.
„Prema razmerama terora i broju mrtvih koje je ostavio za sobom on je, nakon Logora na Sajmištu, Logora na Banjici i Logora na Crvenom krstu u Nišu, predstavljao četvrti logor na teritoriji nemačke okupacione zone u Srbiji. Komisija za utvrđivanje zločina okupatora i njegovih pomagača popisala je imenom i prezimenom preko 2.500 žrtava Koncentracionog logora na Savi.
