Mileva Kosovac - simbol apsurda bratoubilačke borbe
Mileva Kosovac stradala je mučenički u 28. godini života, a njeno izmasakrirano telo postalo je opomena i simbol apsurda bratoubilačke borbe...
Mileva Kosovac stradala je mučenički u 28. godini života, a njeno izmasakrirano telo postalo je opomena i simbol apsurda bratoubilačke borbe. Njen politički aktivizam i smrt imaju duboko značenje za nacionalnu istoriju – bila je nepokolebljiva zagovornica komunističkih vrednosti, a stradala od dijametralno suprotne ideološke zamisli . Upravo iz ovih razloga valja podsetiti se kratke, ali značajne životne priče ove Šapčanke, čije ime polako počinje da bledi iz sećanja grada.
Mileva je rođena 29. marta 1913. godine u Školiću, selu u Liki, kao četvrto od šestoro dece u porodici Kosovac. Majka Milosava i otac Vladimir imali su tri sina – Nikolu, Budimira i Milana i ćerke Evicu, Milevu i Ljubicu. Porodica Kosovac doselila se u Šabac 1919.
Mileva je imala šest godina kada je došla u Šabac, gde je završila osnovnu školu, a gimnaziju je pohađala od 1924. do 1928. godine. Već tada je od profesora dobijala pohvale da je inteligentna, lepo vaspitana i skromna, što će je pratiti do kraja njenog kratkog života. Po završetku Podrinske učiteljske škole u Šapcu, postavljena je za učiteljicu u mestu Tular, u tamnavskom srezu.
Vrlo brzo postaje politički aktivna. Članica SKOJ-a bila je od 1933. godine, a 1938. pridružila se Komunističkoj partiji Jugoslavije. Za vreme rata bila je politički komesar odreda.
“Bilo ih je ukupno 2806 u celoj Jugoslaviji. Bila je veoma inteligentna, sposobna, uporna, nije bilo stvari koju uzme da radi, da je ne završi. Poznavala je Koču Popovića, Braću Baruh, verovatno i samog Broza. Samo, to se krilo. Bila je sjajan organizator, politički komesar partizanskog odreda za vreme rata”.
U jeku sukoba četnika i partizana, nakon što ih je neko potkazao, Mileva Kosovac sa partijskim saborcima, uhvaćena je na partijskom sastanku. Napad četnika na partizanske snage u Kosjeriću 31. oktobra 1941. predstavlja uvod u četnički napad na Užice 2. novembra. Prvu grupu zarobljenika sprovođenih na Ravnu goru pristigao je narednik Filip Ajdačić u blizini sela Skakavci i odvojio 8 zarobljenika, među kojima i Milevu, sproveo ih do lokaliteta Skakavački Ridovi gde su zarobljenici izmasakrirani, a njihova tela bačena u provaliju. Za ovaj zločin u Kosjeriću se saznalo nakon 9. novembra 1941, kada je mesto ponovo bilo pod kontrolom partizana. Uz pomoć seljana Skakavaca pronađen je ponor u koji su pobacana tela 8 ubijenih partizana i partizanki, koje su prepoznali samo po komadima odeće koja je na njima ostala dok je sve ostalo bilo unakaženo.
Narodni odbor opštine Šabac je 1956. godine doneo odluku da škola u Ulici Vlade Jovanović glasi „Mileva Kosovac“ Šabac. Porodica Kosovac darovala je školi njenu ličnu biblioteku – časopise i knjige sa njenim potpisima i zabeleškama koje je sakupljala tokom života. Ministarstvo prosvete i sporta donelo je 2004. godine rešenje kojim se naziv škole menja u OŠ ”Nikolaj Velimirović” Šabac. Tim potezom izbrisan je svaki trag o Milevi Kosovac. Danas jedna ulica u Kosjeriću nosi ime ove mlade komunistkinje.
